سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ و تولید ۷۰۰ میلیون تُن ماده معدنی و توجه به بخش معدن به عنوان یک صنعت خودکفا، نقش موثری در رشد اقتصادی کشور دارد و در این راستا ملایر از توابع استان همدان، در این حوزه به شکوفایی و جهش بزرگی دست پیدا کرده و در آستانه تکمیل زنجیره فرآوری مواد معدنی و جلوگیری از خام فروشی است.
به گزارش روزانه نیوز هم‌اینک استان همدان صاحب ۳۱۰ معدن دارای پروانه بهره‌برداری است که از این تعداد ۲۰۰ معدن فعال و ۱۱۰ معدن غیر فعال است و ملایر دومین شهرستان این استان از نظر وجود ذخایر معدنی با ۵۴ محدوده معدنی است.
استان همدان و به تبع آن شهرستان ملایر در وجود مواد معدنی همچون آندالوزیت، شیست، فلدسپات، سیلیس، دولومیت و سنگ تزئین دارای وضعیت نسبی است که ظرفیت اسمی سالانه پروانه‌های بهره‌برداری در حال حاضر حدود ۲۱ میلیون تُن است و بر اساس آمار، حدود ۱۵ میلیون تُن استخراج واقعی سالانه برآورد می‌شود.
ملایر در این بخش سهم عمده‌ای در تولید و استخراج مواد معدنی استان دارد و می‌توان گفت وجود ذخایر سیلیس و معادن سیلیس، نمونه بارز این پیشتازی است که از ۵۴ معدن فعال ۲۲ معدن مربوط به سیلیس است و با وجود بیش از ۷۰ درصد از معادن سیلیس استان همدان، سالانه بیش از ۵۰۰ هزار تُن سیلیس با درصد بالای خلوص ۹۹.۸ درصد از معادن این شهرستان استخراج می‌شود.
با وجود این همه توانمندی و ظرفیت سرشار ملایر در زمینه معادن و ذخایر معدنی، مسیر برای سرمایه‌گذاری، فرآوری و ایجاد صنایع معدنی در این شهرستان هموار شد و سال ۸۹ با احداث نخستین شهرک صنعتی جوکار در زمینی به مساحت ۹۵ هکتار، صنعت فرآوری سیلیس در این شهرستان پایه‌ریزی شد و امروز ملایر به عنوان قطب تولید فروسیلیس، حرف‌های بسیار در این صنعت دارد.
فعالیت نخستین معدن فرآوری آندالوزیت در ملایر با میزان تولید ۲۰ هزار تُن ذخایر معدنی در سال و در دست اجرا بودن طرح توسعه این معدن، فعالیت واحدهای فرآوری سیلیس و دیگر مواد معدنی و شرکت معادن سُرمک با ظرفیت تولید سالانه چهار هزار تُن سرب به عنوان یکی از مهمترین تامین‌کنندگان کنستانتره سرب کشور و به‌کارگیری فناوری جدید در زمینه سلول‌های فلوتاسیون در آینده‌ای نزدیک، از ظرفیت‌های شاخص این شهرستان در بخش معدن است که موجب شده ملایر در این بخش بسیار مهم یکّه‌تازی کند.
در همین راستا مسئولان شهرستان ملایر با فراهم کردن زیرساخت‌های توسعه‌ای، پا را فراتر گذاشتند و برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی با سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) وارد مذاکره شدند، فصلی نو در شکوفایی هرچه بیشتر صنعت و معدن این شهرستان که بدون شک مسیر توسعه و پیشرفت را با حمایت قاطعانه دولت مردمی و انقلابی سیزدهم، هموارتر خواهد کرد و علاوه بر دیگر شاخص‌های توسعه‌ای، می‌توان گفت مسیر پیشرفت ملایر از حوالی معدن و صنایع معدنی می‌گذرد.
ملایر گزینه ایجاد شهرک صنعتی مواد معدنی
با این اوصاف وعده‌ها محقق شد و به‌تازگی با دعوت مسئولان این شهرستان، ملایر میزبان تیمی از سازمان ایمیدرو بود و با حضور مسئولان مربوطه و فعالان بخش خصوصی در بخش صنعت و معدن و دیگر بخش‌ها، در نشستی چند ساعته و بازدید از ظرفیت‌های این حوزه، دانه‌دانه داشته‌های صنعتی و معدنی و بخش‌های کشاورزی، گردشگری را برشمردند تا پس از جمع‌بندی زمینه های لازم برای سرمایه‌گذاری مهیا شود.
به‌تازگی رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان در نشستی مشترک برای بررسی مسائل و مشکلات بخش صنعت و معدن ملایر، اعلام کرد ایمیدرو یکی از مجموعه‌های موفق اقتصادی کشور است که در تلاش هستیم دفتر این سازمان را در غرب کشور در ملایر داشته باشیم و چند طرح را نیز معرفی کرده‌ایم، البته وی جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی، در دست اجرا بودن چند طرح بزرگ در حوزه صنایع معدنی در ملایر و امکان‌سنجی برای راه‌اندازی شهرک صنعتی صنایع معدنی از اولویت‌های مهم دیگر بود که “احمد شانیان” به آن اشاره کرد.
در تکمیل ظرفیت‌ها و توانمندی‌های معدنی ملایر باید گفت گروه مهندسی معدن دانشگاه ملی ملایر پس از کسب مجوزهای لازم از وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری در سال ۱۳۹۲ با ظرفیت پذیرش ۴۰ دانشجو دوره کارشناسی و با هدف توسعه اکتشاف و استخراج معادن در منطقه در راستای توسعه اقتصاد غیرنفتی کشور تاسیس شد، این رشته در حال حاضر دارای حدود ۱۶۰ دانشجو است و بدون شک دایر بودن این رشته می‌تواند موجب شناسایی منابع و ذخایر معدنی در منطقه و همچنین رشد و شکوفایی صنایع مربوطه شود.
این نکته قابل ذکر است که واحدهای فرآوری فروسیلس شهرستان ملایر که قادر به تامین نیاز صنعت فولادسازی، ریخته‌گری، بلورسازی، شیشه، ماشین‌سازی، کاشی و سرامیک، قطعات چدنی و سایر نیازهای صنایع است، امروز سربلند از هرگونه تحریم، مشکلات و تنگاهای اقتصادی در حال فعالیت هستند و چرخ این صنعت به خوبی می‌چرخد.
بخش مهمی که بیشتر مورد توجه کارشناسان و نمایندگان ایمیدرو قرار گرفت، واحدهای فرآوری سیلیس در تنها شهرک تخصصی این صنعت بود که «کُهزادی» یکی از سرمایه‌گذاران بزرگ این بخش با اشاره به راه‌اندازی و فعالیت واحدهای بزرگ فروسیلیس در این شهرک به خبرنگار ایرنا گفت: سالانه بیش از ۹۰ هزار تُن فروسیلیس در این شهرک تولید می‌شود که با افتتاح چند واحد دیگر، این ظرفیت سال آینده به ۱۲۰ هزار تُن در سال می‌رسد.
این نکته قابل ذکر است که واحدهای فرآوری فروسیلس شهرستان ملایر که قادر به تامین نیاز صنعت فولادسازی، ریخته‌گری، بلورسازی، شیشه، ماشین‌سازی، کاشی و سرامیک، قطعات چدنی و سایر نیازهای صنایع است، امروز سربلند از هرگونه تحریم، مشکلات و تنگاهای اقتصادی در حال فعالیت هستند و چرخ این صنعت به خوبی می‌چرخد.
کارشناس اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در بازدید از ظرفیت های معدنی این شهرستان درباره ظرفیت‌های ویژه ملایر در بخش ذخایر معدنی گفت: این شهرستان دومین شهر استان از نظر معدنی با ۵۴ محدوده معدنی است که از این تعداد ۴۸ پروانه دارای اعتبار و فعال است و عمده مواد معدنی آنها سیلیس، فلدسپات و آندالوزیت است.
“ولی‌الله احمدی” بزرگترین معدن این شهرستان را معدن آهنگران در محدوده فعالیت شرکت معادن سرمک عنوان کرد که از نظر چرخه تولید تکمیل است و در صدد تکمیل‌تر کردن این فرآیند است.
وی با بیان اینکه حدود ۱۱۰ هزار تُن سیلیس در این شهرستان به صورت کُلوخه در ۲ مجموعه شهرک تخصصی جوکار و ازندریان تولید می‌شود، بیان کرد: ملایر یک شهر معدنی و دارای مواد معدنی غنی است که در زمینه دولومیت و سیلیس شهرستان ملایر نیاز به سرمایه‌گذاری داریم.
به گفته احمدی، ایجاد شهرک صنعتی مواد معدنی یک ضرورت مهم برای این شهرستان است که پیشنهادات لازم به استاندار همدان ارائه شده و امیدواریم به زودی شاهد این اقدام بزرگ باشیم.
فرومنیزیم؛ سرمایه‌گذاری نوین در صنایع معدنی
کارشناس اکتشاف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران همچنین تولید سنگ‌های تزئینی، سرمایه‌گذاری در بخش فرومنیزیم، فعال کردن ۱۱ معدن غیرفعال این شهرستان و تکمیل فرآیند تولید دولومیت را از دیگر نیازهای این بخش در ملایر برشمرد و گفت: دولومیت از نظر درجه خلوص بسیار بالاست که ادامه فرآیند آن باید اتفاق بیفتد.
احمدی، فرومنیزیم را سرمایه‌گذاری نوینی در فرآوری عنوان کرد که جزء فلزات خاص است و با وجود تحریم‌ها، باید ورود جدی و ویژه‌ای در این حوزه داشته باشیم.
وی رفع مشکلات زیست‌محیطی واحدهای فرآوری سیلیس و مواد معدنی را از سوی بهره‌برداران مورد تاکید قرار داد و تکمیل فرآیند تولید را از اولویت‌های مهم در این صنعت برشمرد.
انجمن سیلیس‌کوبان ازندریان با ۳۲ واحد فعال در این شهر فعالیتی چندین ساله دارند که با برشمردن توانمندی‌ها، ذخایر معدنی سیلیس با درجه خلوص بالا و نوع کاربرد بالای این مواد معدنی، نظر کارشناسان سازمان ایمیدرو را جلب کرد، به گونه‌ای که پیشتر اعلام کرده بودند بیشتر سرمایه‌گذاری آنها می‌تواند روی سیلیس باشد.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی که برای تکمیل فرآیند فرآوری مواد معدنی و صنایع معدنی به ویژه سیلیس این شهرستان همچنان پا به کار و در تلاش است، اعلام کرد: زمینه های سرمایه‌گذاری در این بخش مهیا است و با احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی تمامی دغدغه سرمایه‌گذاران در این حوزه رفع خواهد شد.
حجت الاسلام “احد آزادیخواه” با اشاره به اینکه این شهرستان در حوزه صنایع معدنی در مدار و مسیر توسعه قرار گرفته، بیان کرد: پیشرفت صنایع معدنی در شهرک تخصصی امام رضا( ع) جوکار مشهود است و برای دستیابی به اشتغال پایدار و توسعه صنعتی، باید زیرساخت های لازم همچون برق، آب و زمین را برای توسعه این واحدها فراهم کنیم.
وی یکی از نیازهای اساسی برای تقویت و ایجاد واحدهای فرآوری فروسیلیس در این شهرستان را تامین برق مورد نیاز آنها دانست و افزود: هر واحد فروسیلیس حداقل به ۲۰ مگاوات برق نیاز دارد و هر واحد اشتغال ۲۰۰ نفری را به ظرفیت اشتغال شهرستان اضافه می‌کند.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه ساخت نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی برق مورد نیاز این واحدها را تامین می‌کند، تصریح کرد: در سفر رییس جمهور و در جلسه شورای اداری که با حضور رییس جمهور برگزار شد، ۱۱ هزار میلیارد تومان اعتبار برای ساخت نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی کلاس اف ملایر اختصاص یافت و عملیات اجرایی ساخت این نیروگاه به زودی در شهرستان آغاز می‌شود.
اینکه بارها مطرح شده که ملایری‌ها فرش قرمز خود را زیر پای سرمایه‌گذاران پهن کرده‌اند، عین واقعیت است و امروز با تهیه و تدوین اطلس جامع سرمایه‌گذاری و تعیین پیشران‌های اقتصادی این شهرستان توسط فرماندار ویژه ملایر، به طور حتم افق روشنی برای دستیابی به شاخص‌های توسعه است، شاخص‌هایی که با ترسیم چشم‌انداز و نقشه راه محقق می‌شود.
معاون استاندار همدان و فرماندار ویژه ملایر چهار حوزه کشاورزی، صنعت و معدن، مسکن و گردشگری را به عنوان پیشران‌های توسعه این شهرستان عنوان کرد و خبر از تشکیل کارگروه تحول اقتصادی ملایر برای نخستین بار در تاریخ این شهرستان متناسب با سند آمایش سرزمین در حوزه‌های مختلف و برنامه عملیاتی پیشرفت یکسال خبر داد که منجر به تدوین اطلس جامع سرمایه‌گذاری ملایر خواهد شد.
فرماندار ویژه ملایر: تمام زیرساخت‌های صنعتی دولتی در این شهرستان ۳۰۰ هکتار بود که با احداث شهرک صنعتی خیاطان ازندریان، ۱۹۵ هکتار به این زیرساخت اضافه می‌شود و در کمتر از یکسال گذشته بالغ بر ۷۰ درصد، زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی دولتی در دولت سیزدهم در ملایر توسعه یافت.
“سلمان اسماعیلی” در عین حال تحول و توسعه گلخانه‌ها و اختصاص زمین‌های مستعد برای توسعه گلخانه، تهیه بانک اطلاعاتی شهرستان از چرخش مالی و پروژه‌های عمرانی، الحاق ۲۰ هکتار زمین به شهرک صنعتی مبلمان منبت، تعیین ۷۰ هکتار زمین با مشارکت اداره کل مسکن و شهرسازی به منظور ایجاد یک مجموعه بزرگ آفرود، اسب‌سواری و موتورسواری و ساماندهی ورودی‌های شهر ملایر را از دیگر خبرهای خوبی مطرح کرد که بدون شک میل و رغبت سرمایه‌گذاران را در این شهرستان صدچندان خواهد کرد.
به گفته اسماعیلی تمام زیرساخت‌های صنعتی دولتی در این شهرستان ۳۰۰ هکتار بود که با احداث شهرک صنعتی خیاطان ازندریان، ۱۹۵ هکتار به این زیرساخت اضافه می‌شود و در کمتر از یکسال گذشته بالغ بر ۷۰ درصد، زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی دولتی در دولت سیزدهم در ملایر توسعه یافت.
به گفته وی، در حال حاضر ۱۰ طرح بزرگ صنعتی با سرمایه‌گذاری معادل سه هزار و ۸۵ میلیارد تومان در شهرستان ملایر در دست اجرا است که با راه‌اندازی آنها برای یک‌هزار و ۷۷۴ نفر اشتغال ایجاد خواهد شد.
در حوزه طرح‌های در دست اجرای صنایع معدنی توضیحات رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت ملایر شنیدنی بود که وی با اشاره به پیشتازی صنعت فروسیلیس در تولید، ایجاد اشتغال و به ویژه صادرات، اظهار داشت: در حال حاضر چهار واحد تولیدی همچون شمش منیزیم، لوتوس آدلی، آسا آذرین و فرآوری میکروسیلیکا در راستای تکمیل زنجیره صنعت فروسیلیس در شهرک صنعتی جوکار در دست اجرا است.
«وحید فارسی جوکار» ادامه داد: فروسیلیس لوتوس آدلی، تولیدکننده فروسیلیکو منگنز است که با سرمایه‌گذاری ۴۵۰ میلیارد تومان و ظرفیت تولید ۲۵ هزار تُن در سال و اشتغالزایی ۱۵۰ نفر احداث شده و یک ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد.
سرمایه‌گذاری ۴۵۰ میلیارد تومانی فروسیلیکو منگنز
وی بیان کرد: شرکت آهن و سیلیس آذرخش نیز که در حال حاضر با ۲ واحد به ظرفیت تولید سالانه ۳۲ هزار تُن و میزان اشتغال ۲۸۰ نفر در حال فعالیت است، طرح فروسیلیس آسا آذرین را با سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد تومان با ظرفیت تولید سالانه ۱۸ هزار تُن و ایجاد اشتغال ۱۵۰ نفر را در دست اجرا دارد که به زودی به مرحله افتتاح و بهره‌برداری خواهد رسید.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت ملایر شرکت فروسیلیس آسا آذین با حجم سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد تومان را یکی از این طرح‌ها عنوان و بیان کرد: این واحد بزرگ صنعتی در زمینه تولید فروسیلیسیم با ظرفیت سالانه ۱۸ هزار تُن و اشتغالزایی ۱۶۰ نفر مشغول فعالیت است.
رئیس صنعت، معدن و تجارت ملایر: با راه‌اندازی طرح‌های معدنی در این شهرستان، نیاز کشور به فروسیلسیم و فرومنگنز تامین و مازاد تولیدات آن نیز صادر می‌شود که موجب صرفه‌جویی ارزی شده و بخشی از ارز مورد نیاز کشور تامین خواهد شد.
فارسی‌جوکار ادامه داد: شرکت لوتوس‌آدلی نیز دیگر طرح بزرگ صنعتی در مدت یاد شده با سرمایه‌گذاری ۷۰۰ میلیارد تومان و اشتغالزایی ۱۳۰ نفر در زمینه تولید فروسیلیسیم و فروسیلیکومنگنز فعالیت خود را آغاز کرد.
به گفته وی با راه‌اندازی این طرح‌ها نیاز کشور به فروسیلسیم و فرومنگنز تامین و مازاد تولیدات آن نیز صادر می‌شود که موجب صرفه‌جویی ارزی شده و بخشی از ارز مورد نیاز کشور تامین خواهد شد.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت ملایر راه‌اندازی این طرح‌ها را موجب افزایش ارزش افزوده مواد معدنی و کاهش خام فروشی دانست و افزود: ملایر امروز گام‌های بلندی را در عرصه صنعت فرآوری سیلیس برداشته است.
فارسی‌جوکار ادامه داد: آغاز عملیات اجرایی سه طرح بزرگ شرکت فروآلیاژ کاوه با حجم سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد تومان و اشتغالزایی ۱۶۰ نفر و صدور ۱۲۴ فقره جواز تاسیس با سرمایه‌گذاری معادل سه هزار و ۳۹۶ میلیارد تومان و پیش‌بینی اشتغال ۲ هزار و ۳۹۲ نفر از مهمترین فعالیت ها در دولت سیزدهم است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه فرمانداری ملایر هم، چهاربانده بودن تمامی محورهای ارتباطی ملایر، برخورداری این شهرستان از خط ریلی، کسب ۲ برند جهانی مبلمان منبت و انگور، فعالیت ۲۰۶ واحد صنعتی، پنج شهرک و ناحیه صنعتی با وسعت ۳۰۰ هکتار و ۲ شهرک خصوصی را از دیگر ظرفیت‌های ویژه این شهرستان است که برای آشنایی بیشتر کارشناسان ایمیدرو مطرح کرد.
“داریوش صفاری” یادآور شد: ۵۸ درصد صادرات استان همدان مختص شهرستان ملایر است که این صادرات بیشتر در حوزه کشمش و مواد معدنی است.
وی با بیان اینکه برخی از واحدهای صنعتی و معدنی این شهرستان همچون شرکت معادن سرمک، بافتینه و بافتسان، کیان‌کُرد، واحدهای فروسیلیس و فرومنگنز در کشور برند هستند، افزود: این شهرستان با در دست اجرا بودن ۲ واحد، در آینده نزدیک در تولید کارتُن و کارتُن‌سازی به قطب تبدیل خواهد شد.
احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی؛ پایان نگرانی صنایع معدنی در تامین برق
وی با اشاره به اینکه در شهرک‌های صنعتی برای سرمایه‌گذاری با محدودیت زمین مواجه بودیم، خاطرنشان کرد: در این راستا با پیگیری‌های فرماندار ملایر، ۱۹۵ هکتار برای ایجاد ناحیه صنعتی ازندریان به وسعت شهرک‌های صنعتی ملایر اضافه شد و دغدغه‌ای برای تامین زمین وجود ندارد.
صفاری با اشاره به احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی در منطقه جوکار و تامین برق مورد نیاز طرح‌های صنعتی و معدنی، گفت: ملایر از معدود شهرستان‌هایی است که منطقه ویژه اقتصادی برای آن مصوب شد و خواسته مهم ما سرمایه‌گذاری ایمیدرو ( سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) در منطقه ویژه اقتصادی است.
سرمایه‌گذاری در محصولات باغی، گردشگری، ایجاد صنایع پایین دستی سیلیس و آندالوزیت و توسعه کشت‌های گلخانه‌ای با توجه به در دست اجرا بودن ۲ شهرک ۶۸ و ۵۰ هکتاری گلخانه‌ای در این شهرستان، از دیگر درخواست‌های صفاری به کارشناسان ایمیدرو برای سرمایه‌گذاری بود.
در بین این همه ظرفیت‌های شاخص، البته دست‌اندرکاران و دلسوزان این شهرستان از نمایندگان و کارشناسان ایمیدرو برای سرمایه‌گذاری در احداث هتل، صنعت گردشگری همچون تکمیل مجموعه مینی‌وُرلد، صنعت مبلمان منبت، شهر مدرن مبل، دستکند سامن، فرش دستبافت، صنعت گردشگری کشاورزی، انگور و کشمش، صنایع تولیدی نوشابه گازدار با طعم انگور با پیشنهاد شرکت گیاهواره و ده‌ها طرح دیگر درخواست و اعلام آمادگی کردند.
در ارزیابی‌های سفر ۲ روزه کارشناسان سازمان ایمیدرو به شهرستان ملایر، سرمایه‌گذاری در سه حوزه مورد توجه قرار گرفت که در حال حاضر پاسخی در این زمینه اعلام نشده است./ایرنا
