به گزارش روزانه نیوز شیوع بیماری کرونا و تغییر در بسیاری روندها، فرصتی به هنرمندان داده تا قدرت را از موسسات و نهادهای فرهنگی خصوصی و دولتی و کارگزاران آثار هنری بگیرند.
روزنامه هنر چاپ لندن در مقالهای به وضعیت هنر و هنرمندان در روزگار همهگیری عالمگیر کرونا پرداخته و ابتدا با تشریح وضعیت دانشکدههای هنری مینویسد: شهریه تحصیل در مقطع کارشناسی هنرهای زیبا در یک دانشگاه معمولی در انگلیس از سالی حدود ۱۰ هزار پوند برای دانشجویان بومی تا ۲۲ هزار پوند برای دانشجویان خارجی متغیر است.
دانشگاههای انگلیس و مشتریهایی که از دست رفتند
دانشکدهها و کالجهای هنری به مرکز عمده تجارت آموزشی تبدیل شدهاند، اما هزینههای بالا و وضعیت فعلی هنر باعث شده این آموزش تنها در دسترس افراد خاصی باشد. این کالجها در انگلیس بسیار به دانشجویان خارجی متمول وابستهاند؛ اما اکنون به دلیل شراط خاص انگلیس و محدودیت های سفری، استمرار و پایداری این روند هم با تردید روبروست.
کوین بیدرمن/ Kevin Biderman ، مربی مطالعات تاریخ و نقد هنر در کالج سلطنتی هنر لندن/ Royal College of Art در این مورد میگوید: آموزش و تحصیلات هنر طی ۲۰ سال گذشته به شدت تغییر کرده است و دانشگاهها هر روز بیشتر از قبل شبیه موسسات و نهادهای خصوصی میشوند.
وی به عنوان یکی از اساتید انگلیسی متحصن در ماه مارس (اسفند/فروردین) و معترض به افزایش شدید شهریههای دانشگاهها و عدالت آموزشی، می افزاید: دلیل این امر رشد بیانتها و افزایش شدید ثروت عدهای است.
از دیگر سو تنها تعداد معدودی از دانشجویان هنر می توانند از راه آموزشی که دیدهاند کسب درامد کنند. نمایش آثار در نگارخانهها کلید موفقیت تجاری هنرمندان است؛ اما تنها در صورتی به دست میآید که آثار یک هنرمند ابتدا توسط نهادهای غیرانتفاعی برای نمونه و در انگلیس شورای هنر انگلیس حمایت شده باشند.
هر تلاشی برای فروش آثار به صورت مستقل چشم پوشی از جدیت کار خود و رویارویی با برتری مالی نظام گالریهای بزرگ محسوب میشود. حتی اگر هنرمندان به اندازه کافی خوشاقبال باشند که آثارشان در نگارخانههای بزرگ نمایش داه شده و این حضور را حفظ کنند مجموعه ای از مقررات و ضوابط تجاری مطرح میشوند و هنرمند باید در این شرایط بتواند به اندازهای اثر تولید کند که درهای نمایشگاههای دائم نگارخانه همیشه باز باشند و فروشهای خصوصی مختل نشوند.
کارگزاران عمده هنری آثار را در حراجهای هنری به قیمتهای مختلف عرضه و به این شکل بازار یک هنرمند را داغتر از ارزش واقعی آن میکنند؛ اما گاه این شیوه لو میرود و بار دیگر اسمی که امروز در محافل هنری ارزش پولی زیادی دارد، فردا با سردی روبرو میشود.
میک مارپل/ Mieke Marple نقاش و نویسندهای ساکن کالیفرنیا میگوید: بارها دیدهام چطور نام یک هنرمند حسابی مطرح شده و بعد کارهایش کلا بیارزش شده اند. حراجها میتوانند ارزش یک هنرمند را تعیین کنند.
هنرمندان رویای رسیدناجها و نگارخانهها باقی بمانند.
هنرمندان مانند زنان خانهدار آمریکایی در دهه ۵۰ شدهاند به آنها توصیه میشود خانه بمانند و اثر هنری خود را خلق کنند و در مورد فروش نگران نباشند. برای اینکه از راه هنرتان درآمد داشته باشید باید تابلوهای بزرگ و رنگارنگ خلق کرد که مردان سالمند و ثروتمند میخرند.
در شرایطی که حراجهایی مانند کریستیز و ساتبیز و هاوسر وورث به نامهای تجاری بزرگی در جهان تبدیل شدهاند، هنر تابلوهای بزرگ و پررنگ و لعاب سیستمی یکپارچه است که تسلط تجاری اش در دوران شیوع کرونا نه تنها افول نمییابد؛ بلکه پررنگتر میشود.
علاقه رسانهها به حراجها و گالریهای معروف
جان هولدن، John Holden نویسنده گزارش زیستبوم فرهنگ به سفارش انجمن تحقیقات هنر و علوم انسانی انگلیس میگوید: یک مشکل این است که رسانه ها تمایل دارند روی فعالیت نهادهای بزرگ و معروف تمرکز کنند؛ اما فرهنگ فقط این نیست. بلکه فرهنگ آثار هنری یا صنایع دستی ساخته شده در خانه ها و اشیای موجود در خیابانها نیز هست. مداخلات جزئی می تواند نتایج عمده ای دربر داشته باشد.
وی با اشاره به اقدام معترضان به نژادپرستی در سرنگونی مجسمه تاجر برده در شهر بریستول انگلیس ماه ژوئن (خرداد/تیر) امسال می افزاید: این اقدام پدیدهای فرهنگی و به تعبیر دقیقتر احیای فرهنگی است. هر چند یکی از شرایط اصلی برای احیای هر امر یا مفهومی، ایجاد شرایطی برای پدید آمدن نوع جدید آن است. سپس میتوان نشست و دید چه اتفاقی میافتد.
اما روح غالب هنر بزرگ از خلا متنفر است و در همین شهر بریستول زمان زیادی طول نکشید تا یکی از استودیوهای فعال با استفاده از فرصت، جای خالی مجسمه تاجر برده را با مجسمه ای از یکی از معترضان نژادپرستی، پر کنند. البته این مجسمه به سرعت توسط شورای شهر بریستول برداشته شد و شهردار این شهر وعده داد مجسمه بعدی که در این محل نصب میشود، با رای و نظرم مردم شهر خواهد بود. هر چند خالی گذاشتن این جایگاه، خود سرشار از نگفتههاست.
خیابانهای کرونا زده و بازار هنر
شهرهایی مانند لندن، بریستول و نیویورک از زمان شروع همهگیری کرونا شاهد تغییرات زیادی بوده اند، ادارات، مغازهها و رستورانهای زیادی بسته شده اند و بسیاری از آنها ممکن است هرگز دوباره باز نشوند. آیا ممکن است گرایش هنری کمتر کنترلشده ای از درون این تعطیلیها و شهرهای خلوتتر سربرارد؟
جولی هنری/ Julie Henry عکاس مستقر در لندن معتقد است: خلق هنر در خیابان و به خیابان کشاندن هنر، شیوع دموکراتیکتری است. همچنین باعث گفتمان بین مردم شده و گفت وگو را تعمیق میبخشد. در حالیکه نمایش اثر هنری در نگارخانه های شیک و احترام دیدن از هنرمندان همرتبه زیباست، واقعا برای ادامه راه به من انگیزه نمیدهد.
هنرمندان جوانی که دنبال کسب نام و نشانی هستند و حضور در گالری ها این امر را برای آنها ممکن می کند به تدریج پی میبرند خیابانهای کرونازده میتواند گالری متفاوتی برای عرضه آثارشان باشد.
واسیلیک آنتونپولو/ Vasiliki Antonopoulou دانشآموخته سینما و مستقر در لندن معتقد است که هنر خیابان تنها راهی است که می توان کار هنری را بدون وابستگی به دیگری انجام داد. وی با اشاره به موارد شیوهنامههای بهداشتی جلوگیری از سرایت کرونا گفت: خیابان فضای باز است و تنها محل امن برای ارائه و تولید هنر.
هر چند نمی دانیم بازآفرینی فرهنگ چه زمان و از چه کشوری آغاز می شود، نمونه هایی از آن در برخی شهرهای انگلیس و در اماکن عمومی روی داده است، اما تا وقتی این روند قوت بگیرد هنر به شکل فعلی و هنر بزرگ همچنان آثار خود را به همه عرضه میکند./ایرنا