دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو گفت: دیگر لازم نیست گردشگری ایران را با کشورهای اروپایی مقایسه کنیم. به کشورهای همسایه توجه کنیم که گردشگران مسلمان و عرب به جای ایران، به آن‌ها روی آورده‌اند.
حجت‌الله ایوبی در نشست تخصصی «گردشگری، محور تعامل سازنده با جهان» که روز یکشنبه ۲۳ تیرماه در موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد، با اشاره به ظرفیت و جایگاه صنعت گردشگری، درباره رشد سریع کشورهای همسایه ایران در این حوزه، اظهار کرد: حدود ۱۰ سال قبل به کشور جمهوری آذربایجان سفری داشتم، آن زمان شهر باکو هیچ بود، اما هفته گذشته که سفری به این کشور و باکو داشتم، شاهد رشد سریع جمهوری آذربایجان در گردشگری بودم. سال گذشته ۳ میلیون گردشگر به این کشور سفر کرده بودند که مطمئنا امسال تعداد آن‌ها بیشتر خواهد شد.
وی افزود: درصد قابل توجه گردشگران جمهوری آذربایجان از کشورهای اسلامی و عرب بودند، علی‌القاعده فکر می‌کنیم این گردشگران باید در ایران باشند، اما آذربایجان را انتخاب کرده‌اند. واقعیت است که ما در جذب این گردشگران موفق نبوده‌ایم. البته اگر در جایی هم موفقیتی حاصل شده علیه آن موج منفی راه افتاده است. شاهد بودیم وقتی تعداد گردشگران یکی از کشورهای همسایه در ایران افزایش قابل توجهی پیدا کرد چه جوی در فضای مجازی شکل گرفت.
اراده‌ای برای گردشگری نداریم
او با تاکید بر لزوم اجماع ملی و علمی در سران سه قوه در موضوع گردشگری، گفت: این مسؤولیت از توان تنها یک سازمان خارج است، اراده و اجماعی ملی می‌خواهد. مخصوصا در این دوران تحریم تا آنچنان که مقام معظم رهبری فرمودند، تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم.
ایوبی اضافه کرد: وقتی به کشورهای اطراف ایران از جمله ترکیه سفر می‌کنیم اراده جمعی آن‌ها را برای جذب گردشگر به وضوح مشاهده می‌کنیم، این اراده از همان لحظه ورود، در گیت کنترل گذرنامه تا کافه‌های آن‌ها احساس می‌شود، چیزی که در ایران هنوز ایجاد نشده است.
گردشگری نگرانی ندارد
او با اشاره به برخی نگرانی‌هایی که درباره پیشرفت ایران در حوزه گردشگری ابراز می‌شود، اظهار کرد: نگرانی ندارد. این پرسش مطرح می‌شود که چه اشخاصی به ایران سفر می‌کنند؟ گردشگرانی که سن بالا دارند. چه گردشگرانی ایران را انتخاب می‌کنند؟ آن‌هایی که اهل فرهنگ و تاریخ هستند. گردشگران برای خوش‌گذرانی ایران را انتخاب نمی‌کنند آن‌ها برای میراث، تمدن و تاریخ به ایران می‌آیند. گردشگران ایران قشر فرهیخته هستند و مطمئن باشید هر کسی هم که به ایران می‌آید، عاشق این کشور و مردمش می‌شود.
رییس کمیسیون ملی یونسکو به یکی از تجریباتش درباره‌ی تغییر نظر یک استاد فرانسوی درباره ایران پس از سفر، اظهار کرد: وقتی یک استاد دانشگاه، ایران را نمی‌شناسد از مردم عادی چه انتظاری دارید. فکر نکنیم فضای مجازی باعث شناخت بیشتر شده است. فضای مجازی عالی است اما یاد می‌دهد کوتاه فکر کنیم و حوصله‌ها و جست‌وجوها را کمتر کرده است. ما به ارتباط چهره به چهره نیاز داریم چون تاثیر بیشتری دارد.
ایوبی بیان کرد: گردشگری تنها راه رفع سوءتفاهم است. آنچنان که یونسکو در زمان تاسیس تلاش کرد از تغییر ذهن مردم برای پاک کردن خشونت و جنگ افروزی، آغاز کند. گردشگری نیز برای تحقق این هدف بهترین راه است.
وی تاکید کرد: برای تعامل با جهان، رفع سوء تفاهم، معرفی فرهنگ و تاریخ این مردم، رونق اقتصادی و دور زدن تحریم‌ها، گردشگری بهترین گزینه است.
گردشگری از تخریب میراث فرهنگی جلوگیری می‌کند
ایوبی در ادامه به نگرانی‌ها درباره تخریب میراث فرهنگی اشاره کرد و افزود: گردشگری باعث می‌شود مردم آگاه شوند که میراث فرهنگی چقدر مهم است. مردم یک شهر و روستا وقتی می‌بییند خانه‌های قدیمی مورد توجه گردشگران قرار گرفته‌اند متوجه ارزش آن می‌شوند و برای حفظ آن تلاش می‌کنند. محیط زیست هم این‌گونه است. اگر دلمان برای میراث فرهنگی می‌سوزد گردشگری را درست رونق دهیم تا از آن طریق، میراث فرهنگی حفظ شود.
این نشست تخصصی در سالروز «گفت‌وگو و تعامل سازنده با جهان» به منظور نهادینه‌سازی و بهبود نقش گردشگری در تعاملات بین‌المللی و تبیین نقش موزه‌ها در گسترش بهینه این تعاملات با حضور نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت امور خارجه برگزار شد.
هیچ قاعده‌ای در گردشگری تحمیلی و زوری نیست
ولی تیموری ـ معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ نیز در این نشست تاکید کرد که تا امروز در جهان هیچ قانون سفت و سختی برای گردشگری اتخاذ نشده و همه روابط حقوقی و قانونی آن متاثر از کدهای اخلاق گردشگری است که براساس تعامل‌های انسانی و اخلاقی پیش می‌رود. در گردشگری هیچ قاعده‌ای تحملی و زور نیست و صرفا براساس تعامل سازنده تنظیم می‌شود. بنابراین گردشگری را فعالیت انسانی و اخلاق‌محور می‌دانند.
او همچنین گفت: گردشگری برای تعامل سازنده با جهان، به توسعه در داخل نیاز دارد. توسعه گردشگری در داخل کشور می‌تواند تعامل میان اقوام، خرده فرهنگ‌ها و شناخت مردم از یکدیگر را بیشتر کند که تعاملات بین‌المللی را دست‌یافتنی‌تر می‌کند.
ماموریت وزارت خارجه در گردشگری چیست؟
سیدرضا هاشمی ـ مدیرکل دیپلماسی گردشگری وزارت امور خارجه ـ نیز به تحلیل نقش ارتباطات و تعاملات در شکل‌گیری سیاست بالاخص سیاست خارجی و چگونگی کمک گردشگری به ایجاد تعامل سازنده با جهان، پرداخت و تاکید کرد: گردشگری یکی از بهترین راه‌های پیشبرد سیاست خارجی است. ضمن آن‌که توسعه گردشگری داخلی پیش درآمد گردشگری بین‌المللی است و در سطح منطقه‌ای و ین‌المللی ابزاری موثر برای انتقال ثروت و سرمایه از کشورهای توسعه یافته و غنی به کشورهای توسعه نیافته و فقیر است.
او سپس به ماموریت دفتر دیپلماسی گردشگری در وزارت امور خارجه که متاثر از این نگرش تبیین شده است، اشاره کرد و گفت: سه هدف عمده شامل معرفی چهره واقعی ایران به جهان از طریق ادراک مستقیم عناصر سیاسی و اقتصادی و مبارزه با ایران‌هراسی، ایجاد همبستگی حوزه‌های تمدنی ایران با تمرکز بر اشتراکات فرهنگی و توسعه اقتصادی از طریق جذب گردشگران خارجی از سوی اداره دیپلماسی گردشگری در وزارت امور خارجه دنبال می‌شود.
نگاه پول‌سازی به گردشگری را متوقف کنید
فابیو کاربونه، سفیر موسسه بین‌المللی جهانی صلح از طریق گردشگری ـ نیز در پیامی ویدئویی به پیشینه ایران در گفت‌وگوی تمدن‌ها اشاره کرد و با ارجاع به حجاری‌های صلح‌آمیز پرسپولیس، گفت: ایرانی‌ها از گذشته دست دیگران را می‌گرفتند و راهنمایی می‌کردند. مهمان‌نوازی ایرانی‌ها هم از این روحیه نشأت گرفته که فراتر از شاخصه‌های بین‌المللی است.
او با تاکید بر این‌که به گردشگری نباید نگاه پول‌سازی داشت، درباره ضرورت توجه به راهبردهای مسؤولانه برای توسعه گردشگری با مشارکت عمومی و آموزش جامعه محلی با هدف کاهش اثرات مخرب گردشگری، اظهار کرد: باور دارم که ایران می‌تواند جزو ۱۰ مقصد برتر گردشگری باشد، ایران می‌تواند از گردشگری به عنوان ابزاری برای صلح و گفت‌وگو استفاده کند و الگوی مناسبی برای توسعه گردشگری پایدار و مسؤولانه باشد که صرفا دنبال منافع اقتصادی نیست.
گردشگری راه برون رفت از تحریم
علی‌اصغر جعفری ـ مدیرعامل موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ـ نیز از افزایش ۸۰ درصدی بازدیدکنندگان خارجی این موزه خبر داد و گفت: یکی از راه‌های برون‌رفت از وضعیت تحریم‌ها، تقویت گردشگری است. ما باید به یک اشتراک تفکر برسیم چراکه ارتباط بین ملت‌ها امروز از هر زمانی مهم‌تر است.
در این نشست تخصصی از یک کتاب راهنمای گردشگری (Iran Travel Guide) که به زبان انگلیسی نگارش شده و مجموعه اطلاعاتی از جاذبه‌های گردشگری، نقشه راه، اقامتگاه‌ها، تفرجگاه‌ها و هزینه‌ها را به همراه شماره تماس‌های و نشانی‌های این مراکز را دربرمی‌گیرد، رونمایی شد.
