به گزارش روزانه نیوز در متون نظری شهرهای سبز پایدار، دستیابی به شهر سبز مستلزم این است كه مدیریت شهری با تـدارک زیرساختهای فیزیكی، فناوری، نهادی و حقوقی با عنوان حکمروایی زیست محیطی، مسئولانه با طبیعت برخورد کند ، تا بدینوسیله بتوان رفتار شهروندان را به سـوی رفتار اخلاقی و مهربانانه با طبیعت بر مبنای سیاست های توسعه پایدارشهری هدایت کرد.
اما فرض این كه خط مشی حکمروایی زیست محیطی بهترین قانون و راه حل برای دستیابی به جهانی پایدار اســت، پـس چـرا وجــود 《قـانـون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها》که هم بر حسب وظایف و اختیارات از طرف هر یک از قوای سه گانه (مقننه، مجریه و قضائیه )و هم از طرف شهرداری به عنوان مجری بایستی تضمین شود، نتوانسته است در راستای تحقق چشم انداز شهر سبز پایدار همدان از جمله حفظ باغها و زمینهای کشاورزی آن کـه جــزو سـرمـایـه هـای طبیعی کم نظیر آن محسوب میشوند، محافظت نماید؟
بررسی ها در شهر همدان در گذشته تا کنون نشان میدهد که باوجود تأ کید قانون بر حفظ و گسترش فضای سبز در داخل شهرها، اراضی کشاورزی و باغهای داخل شهر همدان ، به انحای مختلف توسط افراد ،ادارات دولتی ،نهادها و بنیادهای انقلابی و…. تخریب شده و تغییر کاربری داده انـد.
“مطالعه مکانی اراضی سبز موجود در شهر همدان در طول سه دهه گذشته با استفاده از نقشه ها ،عکسهای هوایی ،طرحهای تفصیلی کارل فریش آلمانی ،مرجان ،موژدا ،طرح و تدوین نشان میدهد که اراضی سرسبز و باغات موجود در شهر همدان به تدریج انسجام اولیه خود را نیز از دست داده و پرا کنده تر و کوچکتر شده اند تا جایی که از بسیاری باغ محله های معروف ، به علت ساخت و سازهای مجاز و غیر مجاز چیزی باقی نمانده و چهره سبز منطقه به مرور از دست رفته است.
ولی علت اصلی این تخریب ها، نگرش ابزاری و سودجویانه به باغات بوده و این مقوله متشکل از سه نکته مهم میباشد که به ترتیب
۱. باغ به مثابه کالای با ارزش صرفا مادی
۲.محل زندگی اعیان نشینی و تجملگرایی
۳. نگرش ابزاری و سودجویانه به طبیعت
در موضوع باغ به مثابه کالا اینطور میباشد که : ” در بازار زمین، املاک باغی به عنوان یک کالای سرمایه ای حرف نخست را میزند .
موجودیت اخلاقی خود ماست که باغات شهر همدان را محل سودجویی قرار داده ایم و نفس سبز شهر را به طمع پول بیشترمی‌بلعیم و موجودیت اینده شهر را به خطر می اندازیم .
در بحث اعیان‌نشینی و تجملگرایی: در حال حاضر زندگی در آپارتمانها و برجهای گران قیمت در مناطق خوش آب و هوای همدان نماد اعیان نشینی شـده و ایـن تفکر باعث تخریب باغات گردیده چرا که بیشتر باغهای سرسبز و آباد همدان در مناطق خوش آب و هوای جنوب شهر واقع شده اند و سود آوری بسیار مناسبی در زمینه ساخت و سازهای شهری دارند.
و نگاه سوم در نگرش ابـــزاری و سودجویانه بـه طبیعت بوده که خــردبــاوری ابــــزاری، اقتصادی و ً طبیعت محاسبه‌گرانه بر نفس ما حا کم شده است. برای انسان قبلا طبیعت ارزشمند بود، جا پای خدا بود و حرمت داشت، اما الان ا گر از آن بشود پول به دست آورد ارزشمند است .
اکنون مقوله ای اصلی سوء مدیریت و برتری دادن اداره شهر بر حجیت قـانـون، حفظ و گسترش فـضـای سبز شـهـری و اقـتـصـاد شهری سودا گرانه؛ دو شرایط بسترساز مؤثر در کنش نقض قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهری هستند کـه زمینه را بـرای تخریب باغات و اراضی مرغوب شهری فراهم می‌آورند.
الف- سوء مدیریت و برتری دادن اداره سوداگرانه شهر همدان بر حاکمیت قانون و گسترش فضای سبز شهری به عنوان مقوله اصلی در برگیرنده پنج مقوله فرعی زیر است: 1 -فساد اداری: وظیفه دارد نگذارد غیرمجاز ساخته شود، چشمش را مـیبـنـدد. چــرا؟ چــون هماهنگ شــده. بی‌مسئولیت اسـت.
این نوع بی‌مسئولیتی، به نظر من بزرگترین فساد در نظام اداری میتواند باشد. در حال حاضر ما در شهرداریها این را نگاه کمابیش میبینیم
2 -خطا در تصمیم‌گیری و برتری دادن اداره شهر همدان بر حاکمیت قانون؛
مدیران و مسئولان شهر درک درستی از قانون خوب ندارند و فکر میکنند
که، قانون زمانی یک قانون خوب است که اجرا کردن آن آسان باشد؛ هم برای ذی‌نفعان و هم مجریان.
مدیران شهری بر این باورند که فضای سبز هزینه‌بر است و ما کارهای مهمتر دیگری داریــم (البته همین طـور شفاف نمیگویند) و باید خدمت کنیم و برای این خدمت هر طوری شده باید پول در بیاوریم؛ حتی ا گر مجبور به تغییر کاربری باغها و فضای سبز شهر شویم
3.عدم بـرخـورداری از منابع مستمر درآمــدی: 80 درصـد درآمد شهرداری همدان از محل تغییر کاربری و ساخت وساز است که این بزرگترین تهدید برای باغات و درختان شهر محسوب میشود.
4.منسجم نبودن اقدامات در حفظ باغات و فضای سبز شهری که نیازمند پشتیبانی همه دستگاه های اجرایی و قانون‌گذاری و نظارتی و دوستداران محیط زیست مردمی میباشد و تنها از عهده مدیریت شهرداری همدان برنمی‌اید.
5 -فروش قانون و ضوابط و مقررات توسط شهرداریها: از آن روزی که قانون حفظ باغات را به شهرداریها ابلاغ کرده اند، دور زدن قانون و پیدا کردن راهکار برای تغییر کاربری و فروش تراکم به رویه معمول تبدیل شده است .
ب- مقوله اصلی اقتصاد شهری سودا گرانه به عنوان دومین عامل تخریب باغات و فضای سبز در شهر همدان میباشد که در برگیرنده مقوله های زیر است: 1 -تجهیز نبودن فضای اقتصادی شهر: رشد اقتصادی که در خلا فضایی ممکن نیست، بلکه نیازمند تولید و بازتولید فضاست.
فضای شهر برای توسعه کسب و کار باید توسط مدیریت شهری ساماندهی و آماده سازی شود. البته دولت هم باید کمک کند. مدیریت شهری به تنهایی نمیتواند این بار را به دوش بکشد. ما چون نتوانسته ایم نقدینگی دست مـردم را به جریان درستی هدایت کنیم و الان‌بازار حبابی که در بورس ایجاد کردیم و نقدینگی را به صورت کاذب در بورس جمع کردیم و به سمت تولید و اقتصاد حرکت نمیکند این خود باعث شده ، بازار زمین و مسکن که سود سرشاری در آن نهفته، رو به فزونی نهاده و قیمت مسکن که اکنون شاهد ان هستم به قیمت های نجومی کاذب رسیده و قدرت خرید مسکن را کاهش داده و برای جبران این قیمت مجبور هستیم فضای سرسبز اطرف و داخل شهر را تغییر کاربری دهیم تا ساخت ساز ها رونق پیدا کند و تولید مسکن افزایش یابد تا عرضه و تقاضا به تعادل برسد در حالیکه این برنامه اشتباه دولت و وزارت راه و شهرسازی در جهت عکس شهر سبز پایدار میباشد.
2 -و بورس‌بازی زمین و مسکن: در همدان سود بالای در زمین و مسکن، همه را معتاد خود کرده. تشکیل تعاونی مسکن در نهادها و سازمانهای مختلف رایج شده. زمینها را میخرند، با ً با نفوذ و رابطهای که دارند تغییر کاربری میدهند و شروع به ساخت ساز میکنند و نمونه ان را میتوان در اعتمادیه و جاهای دیگر شهر رویت نمود. خاصه همه به شکلی گرفتار و معتاد این کسب و کار سودآور شده اند.
3.قرار گرفتن باغات در مدار گردش بازار سودا گرانه زمین و مسکن: وقتی لایه شهری روی لایه روستایی می‌افتد شما نباید انتظار داشته باشید که روستا باقی بماند. چون سُنبه شهر پرزورتر است؛ به آن میگویند بــازار مستغالت، سـودا گـری، بـورس‌بـازی زمین. وسوسه برانگیزترین و سودآورترین بازار در ایران میباشد ولی نتیجه نهایی این‌به دست‌می‌آید که در این بازار، آرام آرام رنگ سبز روی نقشه‌های طرح جامع و تفصیلی رنگ میبازد. و همچنین پول است که رنگ کاربریها را برای مدیریت کلان شهری تعیین میکند و در این آشفته بازار، رنگ باغ خا کستری است. سبز نیست، و حال شهر سبز همدان خوب نیست….
