مدیرعامل اسبق شرکت پالایش و پخش گفت: فاز اول بهینه‌سازی پالایشگاه‌ها در دولت نهم و دهم انجام شد. تمام تجهیزات لازم برای تکمیل پروژه ستاره خلیج فارس را مهیا کردیم. اگر مسؤول پروژه می‌ماندم تا پایان سال 94 هر سه فاز را تکمیل می‌کردم.
به گزارش روزانه نیوز، یکی از معضلات اصلی صنعت نفت کشور در طول سالیان طولانی تمرکز بر خام‌فروشی نفت و بی‌توجهی به ساخت پالایشگاه‌ها و تولید فرآورده‌های نفتی است. در این بین کارشناسان معتقدند که تفکر حاکم بر وزارت نفت در این سال‌ها مانع از احداث پالایشگاه‌ها بوده است و این موضوع باعث شده در این حوزه غفلت‌های بزرگی صورت گیرد.
البته در دورانی نیز اقدامات خوبی در حوزه پالایشگاه‌سازی و اجرای طرح‌های بهینه‌سازی انجام شده است. برای مثال می‌توان به پروژه احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس و اجرای فاز اول طرح‌های بهینه‌سازی در دولت‌های نهم و دهم اشاره کرد که می‌تواند الگویی برای سایر دولت‌ها در انجام طرح‌های پالایشی باشد. در این راستا برای اطلاع دقیق‌تر از اقدامات انجام شده در حوزه پالایشی در دولت نهم و دهم با علیرضا ضیغمی، مدیرعامل اسبق شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران به گفتگو نشستیم.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
*فاز اول بهینه‌سازی پالایشگاه‌ها در دولت نهم و دهم انجام شد
فارس: یکی از اولویت‌های مهم در حوزه پالایشی اجرای طرح‌های بهینه‌سازی است. در این راستا چه اقداماتی در دولت نهم و دهم انجام شد؟
ضیغمی: ابتدای بحث خدمتتان عرض کنم که این قبیل پروژه‌ها را نظام مقدس جمهوری اسلامی اجرا میکند و هر دولت به سهم خود بخشی از کار را جلو می‌برد و به دولت بعدی می‌سپارد. سهم هر دولت هم براساس کارنامه‌اش مشخص است. یکی از نکات حائز اهمیت در این حوزه ناظر به طراحی پالایشگاه‌ها است. پالایشگاه‌هایی که پیش از انقلاب تاسیس شدند و حتی پالایشگاه‌های بندرعباس و امام خمینی شازند طوری طراحی شدند که ما به واردات بنزین سوپر وابسته باشیم.
در این راستا بهینه‌سازی پالایشگاه‌ها و افزایش ظرفیتشان در سال 1384 در دولت نهم کلید خورد. در آن زمان آقای نعمت‌زاده مدیرعامل شرکت پالایش و پخش بود. این اقدام برای اولین بار در کشور صورت می‌گرفت و کار درستی هم بود. من در مصاحبه‌های قبلی هم عنوان کردم که فاز یک طرح بهینه‌سازی پالایشگاه‌ها خوب انجام شد و فاز دو هم بایستی در دستور کار قرار می‌گرفت اما آغاز نشد که امیدواریم در دولت بعدی فاز دوم بهینه‌سازی و ارتقا کیفیت پالایشگاه‌ها نیز انجام بگیرد.
برای مثال پالایشگاه بندرعباس را در نظر بگیرد. این پالایشگاه بعد از انقلاب ساخته شد و طراحی‌اش به گونه‌ای بود که اکتان بنزین آن پایین بود. لذا طبق پروژه ارتقا کیفیت، قرار شد تا دیگر این پالایشگاه مانند پالایشگاه‌های اصفهان، امام خمینی شازند، تبریز، تهران، بندرعباس، آبادان و اراک به واردات بنزین سوپر وابسته نباشد. ما تا پیش از ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس، 9 پالایشگاه داشتیم که از این تعداد پالایشگاه کرمانشاه و شیراز در مرحله بهینه‌سازی قرار نگرفتند. ظرفیت پالایشگاه کرمانشاه زیر 40 هزار بشکه و پالایشگاه شیراز زیر 65 هزار بشکه در روز است.
در طی فاز اول پروژه‌های بهینه‌سازی که در دولت نهم و دهم آغاز شد پالایشگاه لاوان که برای تامین سوخت کشتی‌ها (مازوت) ساخته شده بود اکنون تمام محصولاتش از جمله بنزین، گازوئیل و سوخت هواپیما یورو 4 است. از طرفی گازوئیل تولیدی پالایشگاه تبریز هم یورو 2 بود و بنزین آن هم اکتان پایینی داشت، اما اکنون هر دو محصولات مذکور این پالایشگاه یورو 4 شدند و البته تنها پالایشگاهی هم هست که بنزن را از بنزین جدا میکند که تبدیل به خوراک پتروشیمی می‌شود.
انجام این کارها در سال 1384 کلید خورد و تا سال 92 که ما مدیریت کار را به عهده داشتیم، به جز ستاره خلیج فارس که بیش از 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشت، مابقی بهینه‌سازی و راه‌اندازی شده بودند. در این میان برخی خرده‌کاری‌های پالایشگاه تبریز به دولت بعد رسید و برای داخلی کردن کاتالیست‌ها هم کمی معطلی پیش آمد اما در نهایت این کار صورت گرفت که اقدام مهمی به شمار میرفت.
با انجام اقدامات بهینه‌سازی و ارتقا ظرفیت، ظرفیت تولید پالایشگاه امام خمینی شازند از 170 هزار بشکه به 250 هزار بشکه رسید. این پالایشگاه، اولین پالایشگاهی است که نفت کوره را به فرآورده نفتی تبدیل میکند. این اقدام باعث شد تا تولید بنزین پالایشگاه از 4.5 میلیون لیتر یورو 2 به 16 میلیون لیتر یورو 4 در روز برسد. گازوئیل و دیگر فرآورده‌های آن نیز یورو 4 هستند. این پالایشگاه قبلا گوگرد را می‌سوزاند اما الان گوگرد دانه‌بندی تولید میکند که هم با استاندارهای محیط زیست منطبق است و هم درآمدزایی دارد. در پالایشگاه‌های تهران و اراک هم واحد گوگردسازی ساخته شد. تمام روند ساخت این واحدها، داخلی است.
تا جایی که امکان داشت در پالایشگاه شازند، از تولیدات داخلی استفاده شد. برای فاز دوم پالایشگاه امام خمینی شازند زمانی که دلار 1300 تومان بود، بیش از یک میلیارد دلار هزینه شد تا کار ارتقا کیفیت و ظرفیت آن به نتیجه برسد. در همین روند در پالایشگاه تهران هم اولین پمپ 50 هزار بشکه‌ای در روز توسط پمپ‌سازهای داخلی، تولید شد.فارس
