امروزه با گسترش تکنولوژی‌های ارتباطی و به تبع آن وسیع‌تر شدن وقایعی که مخاطبان تشنه به آن نیاز دارند، واقعیات نیز دچار تحول، وسعت نظر و دارای ابعاد گوناگون شده‌اند و هر مخاطبی دوست دارد از زاویه‌های خاص به موضوع بنگرد. این نیاز مخاطب امروزی با حجم وسیع نظرات و با افزایش ابعاد حوادث باعث شده که اخبار نیز زوایای مختلفی به خود بگیرند و واقعیت نیز تحت تاثیر اخبار شکل خود را تغییر دهند یا به عبارتی این مسیر به گونه‌ای شده است که امروزه به جای اینکه اخبار انتقال دهنده واقعیت باشد، سازنده واقعیات شوند.
یک خبر می تواند برای هر فردی که مطلبی را تهیه می کند از زوایای مختلف دارای تنوع و تکثر دیدگاه و نظر باشد بنابراین از انواع تاکتیک ها و روش های خبری بهره می گیرد تا بتواند از زوایای مختلف یک خبر را زیر ذره بین ببرد و ابعاد تاریک آنرا روشن و تحلیل های خود را در موضوعات تبیین کند.
اگر مردم به زوایای پنهان مطالب رسانه ها پی ببرند و با تفکر نقادانه و واقع گرایانه به آن بنگرند، نگرانی هایی که از انتشار اخبار از طریق رسانه های مخرب از جمله سایت های اینترنتی و کانال های ماهواره ای مخرب وجود دارد کمتر خواهد شد.
خبر پر ارزش ترین کالای امروز است بنابراین مجموعه ای از فعالیت ها بر روی خبر صورت می گیرد تا ارزش یک خبر و جایگاه آن از وضعیت واقعی آن بالا تر یا پایین تر مطرح شود و ارزش آن خبر در مجاورت مطالب دیگر دارای ارزش کمتر، بیشتر و یا در حد صفر شود. گاهی اوقات خبر به گونه ای مطرح می شود که ارزش آن برای مخاطب به صفر می رسد.
از جمله تاکتیک هایی که برای این کار استفاده می شود می توان به تاکتیک سابقه نویسی اشاره کرد؛ در این تکنیک با تکیه بر حوادثی که در گذشته اتفاق افتاده است و خاطره آن همچنان در اذهان عمومی به جا مانده به حادثه جدید ربط می دهند و پیام مورد نظر را به مخاطب القا می کنند.
براساس تاکتیک حذف قسمت های مهمی از خبر به دلایلی که از پیش طراحی شده به شکلی هدفمند حذف
می شود تا زمینه برای پخش شایعه مهیا شود. زیرا پخش کننده خبر می داند که با پخش قسمت ناقصی از خبر سوالاتی در ذهن مخاطبان ایجاد می شود که در صورت پاسخ ندادن به سوالات، زمینه پخش شایعه فراهم می‌شود. از طرفی با استفاده از تاکتیک کلی بافی جزئیاتی که ممکن است مخالفانی برانگیزد را با لعابی از مطالب غیر واقعیمی پوشانند و بدون توجه به مسائل اصلی و عمیق در خبر و بدون ریشه یابی به موضوعی که منعکس می شود به حواشی آن پرداخته می شود و با افزودن شاخ و برگ اضافه خواننده در سطح نگه داشته می شود و کمتر به عمق مطالب اشاره می شود.
وقتی کسی شکایت می کند که از موضوعی بی اطلاع مانده است رقیب با استفاده از تاکتیک موجی تا جایی که می تواند مطالب و خبر بر سر او میریزد تا آنچنان غرق شود که دیگر نتواند واقعیت های اساسی را دریابد.
با روش تاکتیک تبخیر با بیان بخشی از خبر زمینه بروز شایعه در جامعه فراهم می شود شایعات بی اساسی که با واقعیت های حقیقی پخش می شود به طوری که پیام گیران نتوانند آنها را از همدیگر تشخیص دهند.
برای تشخیص اخبار درست از نادرست و پی بردن به ابعاد تاریک و پشت پرده خبر باید زمانی که با خبر روبرو می شویم پنج پرسش از خود داشته باشیم: یک، خبر را چه کسی نوشته است؟ دو،پیام خبرچیست؟ سه،خبر در چه برهه ای از زمان منتشر شده است؟ چهار، خبر از چه مجرایی منتشر شده است؟ پنج، خواندن خبر چه احساسی در خواننده ایجاد می کند؟ که با پاسخ به این پرشس ها نا خواسته در دام رسانه های مخرب قرار نمی گیریم.
فاطمه صنیعی وحید
کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی
